Tun tum chu midangte nena kan chen hona kawnga langsar tak, midangte ngaihtuahna chawk danglam vek thei thil, kan mize lanna pakhat, mi hrang hrangin an sawifo tawh leh kei ngei pawhin ka thai ve fo, he kan taksa khuhbo na tura kan inbel thawmhnaw baka a behbawm, 'incheina' tia kan sawi thin chungchang hi a ngaimawhawm riauva ka hriat avangin tun tumah hian ka rawn ziak a ni. Kan ziah ang ngau ngauva lo inchei kan awm anih chuan 'a ni tak e' tia inhmuhchhuah nan hman theih nise a duhawm hle. Chuti ni lova, 'Its my life', ti zawnga kan la a nih chuan he Article hi ka ziak hahthlawn mai a ni ang.
Awle, 'Incheina' kan tihchuan, kan tisa khuhbo nana a chunga thawmhnaw leh thil chitin kan inbel piahlam- mawi leh nalh kan duhna avanga a chuangliama kan inbel tel hi ka va kawhtir bik a ni. Hei bakah hian kan lu leh kan taksa peng hrang hrang kan sawisak dan hi ka kawhtir bawk. Chuti anih chuan tunah hian thawmhnaw kan inbel thin te, kan lu kan enkawl dan te, kan kut leh ke, kan beng, mit leh hnar te kan enkawldan hi kan sawilang lang dawn a ni.;
a. Lu: Tunlaia Mizo Mipa rawlthar chu in vengchhungah chuan a chunglamah a pirchho vuah mai a. Tutak emaw chu an entawn ni awmtak a ni! Mahse, hmuh chu a nuam vak lo. Pangngai tak chu nise, a pirchho lovang. Melh pawh ka melh peih ngai lo. Hmeichhe thenkhatin an Boys-cut angte hi inhmeh viau mahse, Mipa tamzawk hian an sam an han zuahhnap tawh hi chuan hmuhnawm kan tizawk daih zu nia. A tihkir ang kha tunlaiah chuan an uar ta vak lova, a rawngthlak ang chi pawh an uar ta lo. Heihi a lawmawm khawp mai.
b. Kut/ Ke: Polish (Hnawih) hi Hmeichhe lam hian an hmang nasa. Pathianin a pek ang anga mahni taksa enkawl hi kan tihtur anih rualin, a rawng thlak danglam duhna thinlung kan nei thin hian kan mizia a ti dere tihreng kan hre lo. Hemi avang hian kan rilru ngei pawh a pawnlawi a, mahni taksa hrlah duhna thinlung hial Mizo Hmeichhiaten an nei mek a ni. In veng Nula leh Tleirawl te khan mahni kut leh ke tin cheiran hi an uar vak lo niin ka hria a, lawmawm ka tih rualin, lo ching thin an awm a nih hlauh chuan sim daih chi a ni. Nalh tih lam aiin tenawm lam a pawh zawk mahin ka ngai. Mipa in hetiang lo tih ve kan ching anih phei chuan 'pawnfen fen' nghal a fuh viau ang!
c. Pawnfen/ Kekawr/ puan: Nia, a pangngai kan tih chuan rilru khawih danglam pha lo chin kan sawina a ni. Mahse, a uchuak kan tih erawh chuan, Hmeichhiain a kapkar langpha lek leka chhing pawnfen a feng emaw, mipa in a ngum lang lek leka thawl Kekawr a ha emaw tihna a ni. Hetiang hi Pathian Biak In kan panna ah phei chuan chin loh tawp tur a ni. Veng thenkhatah phei chuan an buaina a ni nghe nghe. Nakin lawkah kan thangtharte hian an rawn la uar maithei. Chuvang chuan hetianga incheina hian midangte Moral a tidanglam thei tih hriat tur a ni. Mipa chuan hmeichhe taksa a lantam poh leh an duhthusam a hnai a ni tih hriat mai tur. Pawngsual hi kan incheina hian a nawrchhuah anga ngaihtheih a nihna chen hi a awm ve a ni. Chuvang chuan kan vengchhunga Nula leh Tleirawl tuai tirte hian kan incheina i uluk ang u. Taksa langtam thei pawnfen fen hi kan khawtlang nun hian a la zo lo tih i hre teh ang u. Puan kan bih pawhin emaw, pawnfen kan fen pawhin, nithlara taksa ruangam lantheihna ang chite hi inbel loh a tha khawp nai! Puanbih pawhin chhing lutuka bih te pawh a hurherh zawnga ngaihtuahna hman a thlirtu tan a awlsam zawk viau nghe nghe.
d. Thi/ Bengbeh/ Hnarbeh/ Ngun/ Zungbun: Heng zingah hian Zungbun hi Mipa ten an bun ve theih niin ka hria. Tunhma chuan kan Pi leh pu te khan bengbeh an lo beh tuarh thin pawh ni mahse, tunlaiah erawh chuan Bengbeh beh Mipa chu Tuai angah ngaihna kan nei ta a. Heihi a tha ka ti khawp mai. Mipa, bengbeh beh te, hnar beh behte hi chu kei chuan ka ten deuh tlat zu nia!! Hmeichhia chuan Bengbeh beh se, thi pawh awrh se, an inhmeh lohna ka hre lo. Mipa in a Thi han awrh ang chi te hi 'pawnfen fen chak lantirna' hmanrua angah ka ngai. Mipa bengbeh beh phei chu khulam Sapram leh Nawhchi zawrhna hmuna an chin thin, anmahni an ve chak vanga kan lo tihve niah ka ngai. Mi tamtakin hetiang hi kan ngaihdan anih avangin huai takin ka ziak ngam a ni e. Tunlaiah chuan Bengbeh beh Mipa chu tumahin kan ngaisang miah lo.
e. Kawnghren: Mipa thenkhat, rawlthar leh Tlangval thenkhat chuan kawnghren cheiran, Chain uai duah duah awmna hren kan hmang thin. Mahse, in vengchhungah khan ka hmukhat khawp mai. Mahse, Aizawl hi a lo zau ve ta viauva, mi chi hrang hrang inawmpawlh kan nih avang hian hetianga lo tithin hi chu ka hmu leh fo thin. Hei hian nalhna a pawhpha lova, tul lova mahni tana rit phur insiam belhna thil a ni. A tulna pakhatmah a awm lo. A hnawksak a, a chuangliam bakah a la chuangliam mah mah a ni.
Engpawhnise, khati chinah khan thuaibung phawt ila a tha awm e. Mizo chuan Mizo taka kan incheina hi mawi kan ti fo. Mizo tak han tih hian Pathianin mi a siamdan ang anga lanchhuah hi a ni ber. I incheina khan i pawnlam mizia a lantir tih hria la. I pawnfen fenchhin khan Mipaten min it se i tihzia a tilang a. I lu i enkawl dan, i sam i tihphirsi, tih din vel khan 'Hmeichhiaten, hepa hi a va pa ve min tise' i tihna a ni. Mahse maw, tuman chutiangin an ngai lovang che. I hnunglamah, 'Uak' an tihkhum che tih hria ang che. In vengchhungah chuan hetiang kawnga incheina uchuak hmang hi in awm lo niin ka hria.
Awle, 'Incheina' kan tihchuan, kan tisa khuhbo nana a chunga thawmhnaw leh thil chitin kan inbel piahlam- mawi leh nalh kan duhna avanga a chuangliama kan inbel tel hi ka va kawhtir bik a ni. Hei bakah hian kan lu leh kan taksa peng hrang hrang kan sawisak dan hi ka kawhtir bawk. Chuti anih chuan tunah hian thawmhnaw kan inbel thin te, kan lu kan enkawl dan te, kan kut leh ke, kan beng, mit leh hnar te kan enkawldan hi kan sawilang lang dawn a ni.;
a. Lu: Tunlaia Mizo Mipa rawlthar chu in vengchhungah chuan a chunglamah a pirchho vuah mai a. Tutak emaw chu an entawn ni awmtak a ni! Mahse, hmuh chu a nuam vak lo. Pangngai tak chu nise, a pirchho lovang. Melh pawh ka melh peih ngai lo. Hmeichhe thenkhatin an Boys-cut angte hi inhmeh viau mahse, Mipa tamzawk hian an sam an han zuahhnap tawh hi chuan hmuhnawm kan tizawk daih zu nia. A tihkir ang kha tunlaiah chuan an uar ta vak lova, a rawngthlak ang chi pawh an uar ta lo. Heihi a lawmawm khawp mai.
b. Kut/ Ke: Polish (Hnawih) hi Hmeichhe lam hian an hmang nasa. Pathianin a pek ang anga mahni taksa enkawl hi kan tihtur anih rualin, a rawng thlak danglam duhna thinlung kan nei thin hian kan mizia a ti dere tihreng kan hre lo. Hemi avang hian kan rilru ngei pawh a pawnlawi a, mahni taksa hrlah duhna thinlung hial Mizo Hmeichhiaten an nei mek a ni. In veng Nula leh Tleirawl te khan mahni kut leh ke tin cheiran hi an uar vak lo niin ka hria a, lawmawm ka tih rualin, lo ching thin an awm a nih hlauh chuan sim daih chi a ni. Nalh tih lam aiin tenawm lam a pawh zawk mahin ka ngai. Mipa in hetiang lo tih ve kan ching anih phei chuan 'pawnfen fen' nghal a fuh viau ang!
c. Pawnfen/ Kekawr/ puan: Nia, a pangngai kan tih chuan rilru khawih danglam pha lo chin kan sawina a ni. Mahse, a uchuak kan tih erawh chuan, Hmeichhiain a kapkar langpha lek leka chhing pawnfen a feng emaw, mipa in a ngum lang lek leka thawl Kekawr a ha emaw tihna a ni. Hetiang hi Pathian Biak In kan panna ah phei chuan chin loh tawp tur a ni. Veng thenkhatah phei chuan an buaina a ni nghe nghe. Nakin lawkah kan thangtharte hian an rawn la uar maithei. Chuvang chuan hetianga incheina hian midangte Moral a tidanglam thei tih hriat tur a ni. Mipa chuan hmeichhe taksa a lantam poh leh an duhthusam a hnai a ni tih hriat mai tur. Pawngsual hi kan incheina hian a nawrchhuah anga ngaihtheih a nihna chen hi a awm ve a ni. Chuvang chuan kan vengchhunga Nula leh Tleirawl tuai tirte hian kan incheina i uluk ang u. Taksa langtam thei pawnfen fen hi kan khawtlang nun hian a la zo lo tih i hre teh ang u. Puan kan bih pawhin emaw, pawnfen kan fen pawhin, nithlara taksa ruangam lantheihna ang chite hi inbel loh a tha khawp nai! Puanbih pawhin chhing lutuka bih te pawh a hurherh zawnga ngaihtuahna hman a thlirtu tan a awlsam zawk viau nghe nghe.
d. Thi/ Bengbeh/ Hnarbeh/ Ngun/ Zungbun: Heng zingah hian Zungbun hi Mipa ten an bun ve theih niin ka hria. Tunhma chuan kan Pi leh pu te khan bengbeh an lo beh tuarh thin pawh ni mahse, tunlaiah erawh chuan Bengbeh beh Mipa chu Tuai angah ngaihna kan nei ta a. Heihi a tha ka ti khawp mai. Mipa, bengbeh beh te, hnar beh behte hi chu kei chuan ka ten deuh tlat zu nia!! Hmeichhia chuan Bengbeh beh se, thi pawh awrh se, an inhmeh lohna ka hre lo. Mipa in a Thi han awrh ang chi te hi 'pawnfen fen chak lantirna' hmanrua angah ka ngai. Mipa bengbeh beh phei chu khulam Sapram leh Nawhchi zawrhna hmuna an chin thin, anmahni an ve chak vanga kan lo tihve niah ka ngai. Mi tamtakin hetiang hi kan ngaihdan anih avangin huai takin ka ziak ngam a ni e. Tunlaiah chuan Bengbeh beh Mipa chu tumahin kan ngaisang miah lo.
e. Kawnghren: Mipa thenkhat, rawlthar leh Tlangval thenkhat chuan kawnghren cheiran, Chain uai duah duah awmna hren kan hmang thin. Mahse, in vengchhungah khan ka hmukhat khawp mai. Mahse, Aizawl hi a lo zau ve ta viauva, mi chi hrang hrang inawmpawlh kan nih avang hian hetianga lo tithin hi chu ka hmu leh fo thin. Hei hian nalhna a pawhpha lova, tul lova mahni tana rit phur insiam belhna thil a ni. A tulna pakhatmah a awm lo. A hnawksak a, a chuangliam bakah a la chuangliam mah mah a ni.
Engpawhnise, khati chinah khan thuaibung phawt ila a tha awm e. Mizo chuan Mizo taka kan incheina hi mawi kan ti fo. Mizo tak han tih hian Pathianin mi a siamdan ang anga lanchhuah hi a ni ber. I incheina khan i pawnlam mizia a lantir tih hria la. I pawnfen fenchhin khan Mipaten min it se i tihzia a tilang a. I lu i enkawl dan, i sam i tihphirsi, tih din vel khan 'Hmeichhiaten, hepa hi a va pa ve min tise' i tihna a ni. Mahse maw, tuman chutiangin an ngai lovang che. I hnunglamah, 'Uak' an tihkhum che tih hria ang che. In vengchhungah chuan hetiang kawnga incheina uchuak hmang hi in awm lo niin ka hria.
0 Comments