PARAWL ZET CHU(H)!

XII Science ka FAIL:

Pathian zarah dam takin hun leh ni te ka hmang liam ve zel a. Kum engemawzat a liam ta, Champhaia kum khat chhung mahni-a In ka luah lai kha aw, ka nunah hian pawimawhna tak kha hun khan a nei ve a, ka theihnghilh thei tawh lovang. Mahse, mihring chu kum a lo pung a, hriatna a lo tlahniam ve zel bawk nen, ziaka dah loh chuan khatih hunlaia ka thiltawn leh ka nundan tamzawk kha ka hrereng thei tawh dawn si lova. Nakin zelah ka In lama ka haw hunah he Khawvela chengten ka chanchin chhiartur in lo haihchham loh nan ka rawn ziak leh a ni e.

 

 

Kum 2003 a ni a. XII Science chu Govt. Mizo HSS aṭangin ka exam ve a. Mahse, MATHEMATICS-ah ka COMPARTMENT avangin Hnahlan lamah ka haw a. He ka Compartment tih ka hriat hma hian Technical Entrance Exam tumin Form pawh ka lachhuak ve a. Coaching ka kal ve bawk. Mahse, ka hlawhchham leh ta si a! Beidawn chang hi ka nunah hian a awm ve fo nia! Hetia ka haw hian Champhaia Govt. Gandhi Memorial HSS ah Compartment chu a Exam theih avangin hemi Centre-a Exam tum hian ka inbuatsaih ti ila, Form ka thehlut a. Mahse, ka zir lo.

Ka sawi hmaih hauh loh tur chu: Kan Exam a hun hma deuh lawk chuan Vaikhawtlang Isua Krista Kohhran Biak In thar hawn a ni dawn a. Chutah chuan kal ve ka duh a. Mahse, a karleh lawk kha kan Exam a ni tawh nain ka kal ta thova. Tah hian, Pathianin min duhtu pakhat min tawntir a. Mahse, Exam tura ka haw a ngaih avangin thlenin te pawh zah zo lovin ka han ṭah mai kha! Ka zak hnuhnawh reuh hle mai! (Hemi chungchang hi chu hun dangah ka la rawn ziak ang.)

Tichuan, Biak In hawn hun kan hmang zova. Ka pa nen chiah Vaikhawtlang atang chuan ke hlira kalin Hnahlan chu kan thleng leh ta a. A tukah ka ni fapa nen Champhai panin kein kan chhuak a. Khua a nuam tehchiam lo. Kan pahnih chauhvin kan ni a, a khawhar thlak ka ti ang reng.

Kan vanneih asiamin Vaparah Sumo a lo remchang hlauh mai a. Tichuan, Champhai chu tluang takin kan thleng a. (Ka mitthla- ah a rawn inlar zut zut mai..Ka'n ziak nghek ang e...) Venglaia kan chhungte in (nakina ka la sawi zel tura la pawimawh) te In hnuaia ka Ni (? a hming ka theihnghilh) te Inah chuan ka innghat a. Min kalpuitu chu hmundangah a innghat a, a tuk tuk leh velah a haw leh. Tichuan, Exam a lo hun a, ka in-Exam ta a. Mahse, kan Exam Hall kha Vengsang Community Hall chhung a ni a. Keimah chiah kha Mathematics Exam ka awm. (Hemi kumah hian Vai pakhat nen chiah Mathematics-ah kan Compartment!) Tichuan, ka theih ang tawkin, a hma lawk zana GMHSS Maths Zirtirtu, nakina ka la Sir lauh lauh tur, Sir Thanpuia chu an Inah ka zu zawt a. Mahse, ka thiam phah lutuk hran lo. Hemi tuma ka Exam hi a hma-a ka Compartment Marks hmuh aiin 2 Marks-in ka hmu tam a, mahse ka la FAIL tho! Tun hnua ka ngaihtuah hian, kha Mathematics Subject-ah khan Fail lo ila chuan, mahni kein ka ding thei tawh dawn tih hi ka hrechiang hle a, ka Exam Paper Check-tu zawnchhuah ka chak hle mai! Mark 10 aia tam pawh min belh a ngai lova, khami Paper a en manah khan kut hah man MBSE-in pawisa a la pe zui leh ta nghal a nia. Ka thin hi a la rim tawp thei lo. Hemi ka chunga thilthleng avang hian tunhnu zela Zirtir hna ka thawh chhung hian naupang fel leh thuawih, taima leh mi zahthiam chu lawmman an hmu zel a ni. (Ka insawi thinrim tial tial dawn a, hemi chungchang chu ka duhtawk ang.)

Tichuan, KA FAIL TA A.

Inluah tur kan zawng:

Vengsangah Inluah tur kan zawng a. mahse, kan hmu mai lo. Kan theih angin kan zawng nasa, mahse...kan hmu lo.

Venglaiah In ka luah:

Ka Exam lai khan GM Vice Principal Sir Hruaia Sailo chuan, 'I fail chuan kan School-ah lokal rawh aw?' min tih chu ka hrereng mai a. Ka nu leh pate hnenah Champhaia ka awm hreh loh thu ka sawi a. Anni pawhin min remtih pui a, ka pa nen Champhaia GMHSS- a in-Admit tum chuan kan kal ta a. Kan thlen hnua kan in Admit fel hnuah chuan kan chhungte In pakhat zawk, Assam Type, luah lohva awm chu, a remchang lai, a laitakah chuan kan pindang a. Tukverh awmna ṭhina Tukverh awm chu kan la thla a, Kawngka kan vuah a. Tichuan, luah theihin kan peih ve thei ta hram a. Kan pafa hian nikhat chhung chu ka Inluah tur buaipui hian kan buai hle a ni.

Ka Inluah chu:

Tum ang ngei chuan, Champhaiah XII Science chu ka beinawn/ zirnawn ta. Mahniin ka awm a, Gas ka neih loh avangin Sikri-in eirawng ka bawl ṭhin a. Tui hi a chawina a hlat avangin, piah deuh lawka mi tui chu Tin 2@Rs. 10 in ka lei thin. Electrict erawh chu Bulb pakhat chhitna tur ka inluahna neitu (tun hnuah chuan ES ti zel tawh ang.)te ina Plug aṭangin kan Extend phei a. Mahse, a changa an lo OFF thin avangin kan boruak a chhe hman teuh hle. Tun hnua ka ngaihtuah let chang hian khang hunlaia ka rilru te, 'Inluah man pek in duh lo em ni?' tia ka aukhum ang te kha 'ka lo va huai e!' ka ti ṭhin. A chang chuan, Chempui ka van-vawrh ṭhin a. Ka Inluah hi a chhuat Thingphel awng ser suar, awih zet mai a nih avangin a tla ri leh ṭhuai ṭhin a. An mutawh pawh hian light an lo OFF a nih a, hetianga ka tih hi chuan an rawn thova, an rawn ON leh ṭhin. Khang hunlai khan ka inluahna neitute kha an rilru ka tina viau maithei!

Hello, GMHSS!

GMHSS Uniform kim nen chuan GMHSS lam pan chuan ka in-akchhuak ve ta hnak hnak a. Hetah hian Govt. Mizo HSS-a ka Classmate V. Lalrotluanga (Mapuia), S/o V. Hrangzika, Venglai chu alo beinawn ve reng mai a. Hmelhriat ka neihsa avang chuan nuam ka ti nghal viau.

Hemi School-a ka kal/ luh lai hian ka la sawi maitheihah: Chemistry chu tuna Govt. Chaltlang HSS-a Chemistry Lecturer Miss Mimi-i leh Miss pakhat zawk hi an ni a. Biology chu Miss Zorammuani. Mathematics chu Sir Thanpuia. Physics chu Sir Huapzauva. Mizo hi kan Vice Principal Sir Hruaia'n a la bawk.

Ka Classmate ka la sawi theihte chu: Zorammuana, V. Lalrotluanga, Lalrintluangi, Lalbiakkima, etc.

Sports:

Nia, Annual Sport kan nei a. Hemi tum hian ka sawi thin tawh angin, tha thawh ngai lo chi: ṭawngkam leh kutziak lamah ka tel ve a. Debate leh Extempore Speech ni tain ka hria, chunga ka telna- ah chuan Pakhatna ka ni vek a. Gold Medal pakhat chiahin Best Boy ka tluk lo. Kan Sport Closing hi School Buildingah kan hmang a. Hemi huna Action Song Item entirtu Zorammuani leh a thiannu Zuali (of Seventh Day) te ho han lam vel kha ka mitthlaah a la chamreng mai. Hemi ni aṭang hian Zorammuani hi ka duh ta riau nghe nghe.

Mahni chanchin ziak ka ni bawk a, pehhel hauh lova ziah mai hi tha ka ti a. Tin, a lo chhiartute pawhin tu nge a nih in hriat theihnan a ṭhain ka hria. Mahse, tumah tih mualpho leh puan mualpho ka tum lova, ka nunhlui ka rawn lepse a ni ber e!

School Life:

School naupang han nih nawn leh takah chuan, midang te awta chiau chiauvin awmzia nei hek suh, lehkha peih leh peih lova zir a lo ngai a. Tlaiah School kan bang a, ka inthlak a, ka Uniform Kamis ka su deuh ngei ngei zel a. Tichuan, zinga ka chhumsa Chawṭhing ka ei a. Zinga mi tur ka siam lawk a, Zinga ka thawhah ka chhum leh mai thin. A tlangpui thuin, Vawksa kha ka ei nasa angreng viau! Chhungten min chawmhneh bawk a, ka Inluah chhung khan ei leh barah tlakchham ka nei ngai lo; Pathian zarah.

School kal a lo hun a, tlai hlau tawkin ke ngeiin School ka han thleng a. Ka mit hi a nat ṭhin avangin Damdawi ei a ngei deuh ngei ngei thin a. A chang chuan Damdawi pawhin a chhawk zawh loh hun a awm a, haw ka dil chang pawh a tam khawp mai.

Pawl ngaia suk nawn chu a hreawm duh ngei mai: Hre deuh roh, thiam lutuk si lovin kan awm reng a. Terminal Exam-ahte chuan Zorammuanate chu ka tluk lo nasa! Ka sawihmaih a, Lalhmunsiama of Pasaltha Editor fapa te, Lalrammawii of Tuipui te, Lalrawngbawli of Vengthlang te nen pawh kan in Classmate tak e! (Hriatchhuah a piang ziak zel mai ang).

Ṭhian ka chhar:

Ka chhar tih lemah, ka tawngthar a ni ber. Ka sawitak V. Lalrotluanga nen khan Govt. Mizo HSS-ah khan kan inhre em em lova. Mahse, kawm a lo nawm bakah, anmahni Inlum ngei aṭangin lehkhate a zir thei a. Tin, a mah alo Polite bawk a, kan inkawm nel thuai a.

Hetih hunlai hi YMA-in RUIHHLO a DO chhoh vel lai kha a ni a. V. Lalrotluanga @ Mapuia pa, Pu V. Hrangzika hi Venglai YMA President a nihlai a ni nghe nghe. Tuna an chenna Building hi an sa mek a. Kum tawp dawn lamah phei chuan a chung, kawngpui an chungah Mapuia chuan Room a nei a, hetah hian kan riakdun tawh nghe nghe.

A nu leh pa te hi mi fel, mi lainatna ngahtak mai an ni a. An unau hrim hrim pawh hian a nu leh pa te zia ang chiah an nei niin ka hria. Kei pawhin Mapuia (@ kei chuan Tluanga ka ti thin a.) nu leh pa chu 'Ka nu, ka pa' ka ti ve tawp mai a. An ni pawhin min enhrang lovin ka hria.

An unau hi pali an ni a. An upa ber hi U Mami tiin kan kova. A dawttu chu U Mama a ni. A ni hi kei chuan ka sawitawh ang khian ka kova. Nau mipa pakhat Dina a nei bawk. Tin, hmeichhe pakhat awm ve thin- Mami kan tih kha an unau zinga mi diktak a ni em aw, ka hre ta lo. An in bul lawkah Rini, a Cousin hmeichhiaten In an nei a. Mapuia ten tuna an luah hnuaiah hian a pi leh pu te, a Nitei te an awm bawk. 

Tunhma chuan Hnahlan lama ka hawchhoh dawn te, Hnahlan lam atanga Aizawl pana ka kal dawnte hian a theihhram chuan an Inah ka innghat ṭhin a. Hemi kum aṭang hian tun thlenga Nupui ka neih huna ka ṭhian tura ka huallawk, amah pawh ka hrilh thlap, a chhungte pawn an hriatpui, unau pianpui anga ka en, ka ṭhian ni bawk chu ka chhar a ni.

Ka nuamsam lo zeuh zeuh ṭhin a. Chung hunah chuan a changin ka khua a sik a, ka lu te a na ṭhin. Keilah rilru no lam mi ka nih bawk avang leh, 'Ka ui, ka ar' min ti tu tur hnaivai han pawh mai tur ka hriat loh avangin mahniin ka ṭap tlawk tlawk ṭhin. Tin, 'ka nitin thil hmuh leh hriatte hian ka rilru a tina ṭhin bawk'. Mahse, hetiang hunah pawh hian ka nu leh pa te chuan min lo Welcome em em ṭhin a, tun hnuah hian ka Blog kaltlang hian Tluangate chhungkaw hnenah lawmthu ka sawi mawlh mawlh a ni.

Nula kan rim ṭhin:

Tlema in la tlangval chho ve tan, rawlthar pelchho kan ni tawh a. Chuvang chuan Nula timai ila, kan Classmate puite Laltlansangi te angte, Ramdinsangi te angte chu kan rim ṭhin a. Tin, Ars zirlai Kuri @Lalhmuchhuaki, Kanan veng te pawh kan rim ṭhin (vawi hnih). Mapuia hian Venglai kil lamah Bialnu a nei a. hemi te Inah hian zantin deuhthaw kan inkawm nasat hnuah kan leng ṭhin a. A hming chu Melody-i nita in ka hria. Aizawlah pawh Tuikual mawng lamah an awm a, vawikhat pawh Tluanga nen hian an Inah kan zu leng a, kan chhuk ril vang vang khawp mai.

Thawkkhat lai chu Bike an kawl a. Chumi hmang chuan kan lengkual ṭhin a. A changin School kal nan a hmang ṭhin a. Lalbiakkima khan Scooter a nei ve bawk. Mapuia chuan (ka hmanpawlh zel a, min hrethiam dawn nia..) a Bike-in a changin min phurhaw ṭhin a. 'Ka Sakawr' ka ti fiam ṭhin a, a nui tha duh lo thei khawp mai.

Ka Inah ka thianten chaw an ei ve:

Tlaikhat chu Ramdinsangi leh Mapuia te chu ka Inah an rawn leng a. Tlaichaw an rawn ei ve a. Khami tum kha ka theihnghilh tawh lovang. Ṭhiante nena inngaina taka awm hi a lo hlimawmzia khami tum khan ka hrechiang hle.

Etc:

Nuihzatthlak deuh han sawi ila:

Vawikhat chu Kanan Venga Kuri kan rim ṭumin Torchlight ka keng a. Mahse, kan haw chuan ka theihnghilh ta hlauh mai a. Kan va let leh a, 'Torchlight ka theihnghilh a..' ka tih chu Tluanga chuan inkiltawihnan a lo hmang a ni chek ang: 'Bike chabi kan theihnghilh a tihtur che alawm' min ti!

Vawikhat dang leh pawh, vengthlang Presbyterian Biak In thlang lawka kawng kual chho ve deuh takah hian Bike-in Mapuia nen kan inphur chho va. Mahse, a ke kha kawrah a tla hlauh mai a. Ka va han te nasa tak! Amah pawh khan a Confidence a hloh ṭepin ka hria!

Miss Zorammuani'n Mapuia nau Dina hnenah kan pahnih chungchang hetiang hian a lo sawi a: 'An ni pahnih hi thiam awm ang tak hian an lang a, an thiam der si lova' tiin. Nia, kan thawveng ve fu a ni!

Letter ka Fly:

Tunge Letter ka fly kha aw? A hming chu ka zep ang. Mahse, min peksak tu erawh chu Lalhmunsiama a ni tih erawh kan puang ang e. Tin, min tihpuitu pawh Zuali a ni nghe nghe. Tin, Lalrawngbawli te in bulah an awm bawk.

Kutziak ngei maiin ka duhzia chu ka hrilh a. Ka lehkha ka pektir tuk atang chuan ama laka ka rilru putdang a danglam vek a, ka zah ta riau a nih chu! Mahse, min chhang lova, ṭhian angin kan inen ta char char a nih hi. Mahse, Aizawl atanga ka chhoh hi chuan ka tlawh hmasak ber a ni ṭhin. Tunah chuan Bethel kawnah an insawn tawh.

Ka Star awmna Khua:

Nia, hmanah khan ka ziaktawh em aw?, Fam Sir Gova fanu Zomuanpuii @ Zotei (ka kohdan) chu ka Star na a rei tawh a. Class-X zirtura Aizawla ka chhuk atangin ka duh tawh a. A thlalak pakhat chu a pa damlaiin a Album atangin ka la nghe nghe. Mahse, Bike nghenga a lak a ni a, khawnge a awm tak kha aw?

An inah zu len ve thin chu ka chak a. Mahse, vawitam ka duhzia letter hmangin ka hrilh tawh hnuah, a chhanna pakhatmah ka dawn si lovah chuan, ka bei a dawng a, a hmel han en in ka tla nghal bawk si a, ka lengṭha ngam meuh lo.

Kan inhmuh chang chuan kan inbe ve ziah a. GMHSS-a ka luh lai hian heta lut ve pakhat bethel veng mi hmeichhe pakhat nen an inṭhian a. Mahse, chu nu chuan mi pakhat nen an nih thu min hrilh hnuah phei chuan ka rilru a na em em mai! 

Khami kum, kumkhat Champhai ka awm chhung khan an Inah, vawi 3 aia tam ka chuang kai lo chiang a ni. Mahse, an dawrah erawh a nu hmel hmuh ringawt pawh ka tan thilnuam a nih avangin ka kal zeuh zeuh.

Tunhnuah hian Bangalore-ah Nurse a zir niin ka hria. A u hmeichhia Zopuii hian vengsanga mi pasalah a nei a. A nau chiah mipa Hruaia hi a chanchin han sawi mai tur ka hre lo. An te ber Estheri erawh chuan HSSLC a passed tawh.

Kelkang Nula:

Kelkang khua hi ka tan chuan khami kum atang khan a pawimawh khawp mai. Ka kalna School-ah hian hmeltha zet mai pakhat hi a rawn lut ve a. Vengsangah In a luah nghe nghe a. A inluahah chuan ka lenchilh ve tawh nghe nghe. Mahse, tunah chuan pasal- Sipai a neitawh a, fa pawh an neitawh.

Hmelhriat dang:

Muanpuii te hi ka inluah thlang lawkah chuan an awm a. A ni nen hian tlaikhaw hnuah kan inhre chauh nghe nghe. Party thila Hnahlan-a a pa te an va kalin a va zui tawh a ni ngei ang, kan Ina chaw a eitawh thu a sawi kha ka la hrereng ṭhin. A pa kha Pu Zo(?)va a ni. Art and Culture-ah hian a thawk tlatin ka hria. Hemi kum hian Bialpa a nei ve a. A bialpan amah a rim a, keiin an Tv ka lo rim ṭhin. Meihawl hemi kum hian ka ai nasa kher mai!

District Library:

Hemi kum hian District Library ah member ka ni tan a, tun thlengin ka la nita zel. Ka no chu 995 nita in ka hria. Khatih laia a lo nghaktu deuh ber chu Pi Muantei @Venglai a ni.

He Library hi ka chhawr hle a. James Hadley Chase Series ka chhiar zawh vek theih phah a. English Novel dang Irving Wallace te, Robert Ludlum te pawh ka hmelhriat phah. Mizo chanchinbu hlui ka chhiar teuh theih phah bawk. A thawktute an fel a, an Archive nen lam ka haichhuak thin (kawlhrawng ve fu a ni!)

Tunhnuah hian ka haw changin Lehkhabu 2 vel ka hawhchho va. Aizawl aṭang tein late Fee nen emaw Sumo-ah ka thawnchho leh mai ṭhin a, an mi duhsakna ah lawmthu ka sawi takzet a ni. Long live District Library: Champhai.

Ka ṭhenawmte:

Ka ṭhenawmah hian: Ka kawmchhakah ka School luhna-a lut ve mipa pakhat a awm a. Ka inpiah lawkah dawr nei an awm a. An fanu pakhat chu a chhe lo kher mai. Tin, ka inbul deuh lawkah chuan Tv en nana ka hman ṭhin chhungkaw pakhat an awm bawk.

Kumtawp:

Dam taka kumkhat zet chutia In ka luah hnu chuan kan in exam a, Pathianin ka Mark endiktute rilru ah hna a thawk a nichek ang, Second- ah ka passed ve hlauh mai a. Mapuia aiin 1 Mark-in ka hmu tam zawk!

Pathian kaihhruaina hnuaiah Champhai chu tunthlenga 'ka khua' ka tih ve theihnan mahni in 'KA PARAWL' ve tawh a ni..Kum 2003-2004 chhung khan!

A behbawm:

Champhaia ka awmchhung hian Hnahlan-ah vawikhat chiah, Chawlhni hmangin ka haw. IKK (Isua Krista Kohhran)- a kan awmlai a nih avangin Pathianni chuan Inkhawm turin Bethel vengthar bul lam ka pan nal ṭhin. Sunday School-ah zirtirtu atan min hmang ṭhin a. A chang chuan tanna hun te, tawngtaina hun te ka hmang ṭhin.

Champhaia ka awm chhung hian vawikhat chu Pi Rualkhumi @ KVIC leh a fanu Lv. Zothankimi leh, a ṭhiannu pakhat Amanda-i ka hmu hlawl tawh bawk. 

Farewell Zanriah eikhawm:

Result chhuah a hnai a, Ramdinsangi te In, Kanan vengah inthlah na chaw kan eikhawm nghe nghe. Kan Classmate pakhat Emily-i chuan hmanni lawk khan pasal a nei ve nghe nghe.

Tlangkawmna:

Champhaia ka awm chhung khan midangte tana hnawksak tur zawnga khawsak ka neih awm ka hre lova. Midangte pawh ka tan hnawksaka an awm ka hre lem lo bawk. Inngeih tlang leh lungrual taka kan awmho thei kha Pathian vang a ni ka ti lo thei lo.

Ngaihdam dilna:

(He ka Diary-ah hian mihring hming hriatchhiah mai theihtawh loh ka nei nual a, chungte chuan in lo chhiar a nih chuan min hrethiam ula, in mi ngaihdamna ka ngen a ni. Tin, hmun leh hun diktak chiah chiah ziahtheih a ni tawh lova, chungah chuan chhiartute hriatthiamna ka ngen bawk e.)