Mizo Ṭawng

Mizote hian hawrawp kan neih atangin hma kan sawn chakin Lehkhabu pawh kan hawrawp neihna la rei loh ngaihtuahin kan nei hma angreng hle a. Heng Lehkhabu chhuak tamtak zingah hian Mizo hnahthlak kuthnu chu tamtak awm bawk mahse, ṭawng dang aṭanga lehlinte a awm bawk a. Mizo ṭawng aṭanga ṭawng ngau ngau ni lo, hnamdang ṭawng aṭanga Lehkhabu lehlin a ni ṭhinte hian kan hnam ṭawng- Mizo Ṭawng hi kawng hrang hrangin nasa takin hma a sawn tir nasa hle. Chutiang bawkin Lehkhabu ṭha ṭangkai zia, chhhiar a manhla zia, a chhiartuten an ṭangkai pui zia pawh kan hre chho ve telh telh bawk. Tin, mi tamtakin Lehkhabu zawrh chu eizawnna tling a nihzia te pawh kan lo hriain, kan zuar a, zuar mai ni lovin, mi harsa zawkte ṭanpuina ni pahfawmin hawh theih turte pawhin kan lo buatsaih chho ta zel bawk. Hetiang taka Mizote hi Lehkhabu chhiar peih kan lo ni hi a vanneihthlak a, a lawmawm takmeuhin ka hria.



Mizo Ṭawng hi la naupang hle mahse, khawvel ṭawngah chuan a hlu pawltak niin ka hria. Sap ṭawngte chu sawi lohva lumah dah ta ila, Mizo ṭawnga thumal pakhat(Words) ringawt pawh hian thil chi hrang hrang a sawi theih a. Entirnan, ‘lei’ han tih maite hian awmzia chi hrang hrang, inlaichin miah lo - panga aia tam zu han nei a! Kawng lehlamah chuan Mizo ṭawng hi a hausa phian awm e. Thu kan han sawi uarna ṭawngkamte hi mawi danglam tak a ni. Entirnan, ‘lutuk!’, tehreng mai’, taktak maw?!’ han tihte hi sapin ‘very very’, ‘so much’, really!’ an tihte ai chuan ka bengah chuan thangmawi tak a ni. Kan Mizo tawngkam hmandan leh ziahdan thleng hian kan Mizo Lehkhabute hian nasa takin nghawng a nei ṭhin a. Mi tamtak chuan Mizo Lehkhabu hi kan chhiar ṭha peih meuh lo bawk, hei hi a pawi a, mahni hnam ṭawng humhalh tur chuan mahni hnam ziarang lanna Lehkhabu kan chhiar nasat a ngai khawp mai.

Mahni insawi theihna ni lovin, Lehkhabu ka chhiar nasat avangin tunah hian ka mit hian khua pawh a hmu fiah thei lutuk tawh lova; Lehkha han ziak, chhiar leh zirlai zirtur pawh hian ‘tarmit’ vuah a ngai deuh ta fo a, ‘tarmit’ ka vuahna pawh tunah chuan kum 8 vel dawn a lo liam lehta reng mai. Kei chuan Lehkhabu chhiar hi a nuam ka ti a, nun a tihhlim zia leh kan chhiar Lehkhabu-in a tihlan tuma ngaihtuahna khawvel- a zu chen chuan a nawmzia pawh ka hrechiang khawp mai, chuvang chuan ania-khawi hmunah pawh kal ila, chhiar tur ka dap ruai a, ka chhiar tak chawt mai ṭhin ni! Mizo ṭawng hi ka thiam talua e’ ka ti hauh lo. Mahse, kei aia Mizo ṭawng hman thlahdah leh humhalh nachang hre lo, rual-u zawkte an tam em avang hian kan Mizo ṭawng humhalh nan hian ka theih ang tawka ṭanlak ve ka tum fo thin. Amaherawhchu, Media lamin min puanzar sak duh loh va, min chhuahsak duh si loh chuan buaithlak tak a ni. Media hi hnam leh tawng humhalh nan chuan a kila lung ṭangkaiber a nih avangin Media lama kan Mizo unaute hian ṭan an lak a pawimawh a, mipuite pawh hian kan support a ngai tak zet bawk a ni.

Khawvel ram hrang hrang hi han thlir ila, an ram leh hnam humhalh tura Thu leh Hla (Literature) lama hma an lak nasatzia kan hre ṭheuh awm e. Mizoten an ram leh hnam kan ngaihsan ber nia lang American leh British-hoten an hnam humhalh nana hma an lak nasatzia leh khawvela an mikhual loh ziate pawh sawi sawi ngailovin kan hria. An Thu leh Hla lama mirilte kutchhuak an hlut thiamzia leh an ngaih ropui thiamzia te khu kan hria. Chutiang ang a nih si chuan Mizo Ṭawng hi kan humhalh a, hma kan sawntir a, a ṭhanzel nan leh khawvel- a langphaa kan siam chuan Mizo Ṭawng hi a bo ralin a dazat mai lovang. A ni lawm ni?

Chhanna nemin thinurna a ti kiam thin.

Post a Comment

0 Comments